INFORMACJA O ZMIANACH W ZASADACH DOTYCZĄCYCH UPRAWNIEŃ DO ŚWIADCZENIA PIELĘGNACYJNEGO, SPECJALNEGO ZASIŁKU OPIEKUŃCZEGO I ZASIŁKU DLA OPIEKUNA
OBOWIĄZUJĄCYCH OD 1.01.2024r.
Od 1.01.2024r. świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna będzie obowiązywać ze zmianami, wynikającymi z ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023r., poz. 1429).
Pełnoletnie osoby z niepełnosprawnością oraz ich opiekunowie będą mogli zdecydować, którą z form wybrać: czy pozostać przy świadczeniu dla opiekuna osoby z niepełnosprawnościami, czy ubiegać się o świadczenie wspierające dla osoby z niepełnosprawnością.
Jeżeli pełnoletnia osoba z niepełnosprawnością wybierze świadczenie wspierające, to opiekun nie będzie mógł pobierać już świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna.
Jeśli do tej pory opiekunowie korzystali ze świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna nadal będą mogli je otrzymywać, o ile pełnoletnia osoba niepełnosprawna nie postanowi o wyborze świadczenia wspierającego.
To komu będzie przysługiwać świadczenie pielęgnacyjne reguluje art.43 ustawy o świadczeniu wspierającym, wprowadzając zmiany w ustawie z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 390 z późn.zm.).
Świadczenie pielęgnacyjne, zgodnie z nowymi zapisami, przysługiwać będzie:
1 matce albo ojcu,
2) osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
3) opiekunowi faktycznemu dziecka,
4) rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego
- jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Zatem wg nowych zasad świadczenie pielęgnacyjne nie będzie mogło być przyznane opiekunom osób powyżej 18 roku życia, z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z zasady praw nabytych.
Świadczenie pielęgnacyjne przyznane wg nowych przepisów w roku 2024 a praca zarobkowa
Kluczowa zmiana wprowadza możliwość podjęcia przez opiekuna osoby z niepełnosprawnością pracy zarobkowej, bez ograniczeń, mimo pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, zgodnie z zasadami opisanymi powyżej.
Także pobieranie przez opiekuna świadczenia rodzicielskiego jak również dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego nie będzie miało wpływu na prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.
Na prawo do świadczenia pielęgnacyjnego nie będzie miało również wpływu pobieranie przez opiekuna emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia.
Świadczenie pielęgnacyjne przyznane wg nowych przepisów w roku 2024 na drugie dziecko
Jeszcze jedną istotną zmianą jest to, że jeśli rodzic/opiekun/rodzina zastępcza lub osoba prowadząca rodzinny dom dziecka będzie sprawował opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnościami, świadczenie pielęgnacyjne będzie podwyższane o 100 % na drugie i każde kolejne dziecko z niepełnosprawnościami. Warunkiem będzie złożenie wniosku o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego.
Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna w roku 2024 a zgon osoby wymagającej opieki
W przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba sprawująca opiekę zachowuje prawo do świadczenia do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki o ile zgon nastąpił po dniu 31.12.2023r.
Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna a ochrona praw nabytych.
Ważną informacją dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami jest wprowadzenie ochrony praw nabytych dla opiekunów, którzy nabyli bądź nabędą na starych zasadach, czyli obowiązujących przed wejściem w życie ustawy (do 31 grudnia 2023 r.) prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna. Osoby te, jeśli taka będzie ich wola, będą mogły w dalszym ciągu pobierać wymienione świadczenia zgodnie z dotychczasowymi przepisami, także w przypadku uzyskania kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność lub rozpoczęcia kolejnego okresu zasiłkowego. Inaczej mówiąc: nie będą musieli spełniać wymogu posiadania przez osobę niepełnosprawną, nad którą sprawują opiekę, decyzji ustalającej potrzebę wsparcia. Bez znaczenia pozostanie w tym przypadku okoliczność czy podopieczny jest osobą pełnoletnią.
Ta zasada dotyczy także tych, którzy będą ubiegać się np. o świadczenie pielęgnacyjne, a byli uprawnieni do niego do 31 grudnia 2023 r., ale utracili prawo do świadczenia pielęgnacyjnego po wejściu w życie ustawy wspierającej w związku z utratą ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub jej stopniu. Wtedy prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna będzie również przysługiwać na starych zasadach.
Ubieganie się o świadczenie pielęgnacyjne nie łączy się z koniecznością uzyskania żadnych nowych decyzji przez osobę z niepełnosprawnością - tak, jak dotychczas, istotne będzie wyłącznie posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności z odpowiednimi wskazaniami (dla dzieci) lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności w stopniu znacznym (dla osób 16-18 lat).
Ponadto ww. osoby, zachowują prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., również w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności. Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna na zasadach określonych w zdaniu pierwszym jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności (art. 63 ust. 3 ustawy o świadczeniu wspierającym).
Osoba niepełnosprawna powyżej 18 roku życia, nad którą była sprawowana opieka będzie mogła ubiegać się o przyznanie dla niej świadczenia wspierającego, także w przypadku gdy opiekun pobiera świadczenia na dotychczasowych zasadach. Samo złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego w ZUS będzie skutkować wstrzymaniem opiekunowi wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna.
Świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna nie przysługuje opiekunowi w przypadku przyznania świadczenia wspierającego osobie wymagającej opieki, która będzie mogła decydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane świadczenie wspierające.
Świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna wypłacony opiekunowi za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające będzie świadczeniem nienależnie pobranym podlegającym zwrotowi wraz z odsetkami, do którego to zwrotu zostanie zobowiązany opiekun.
UWAGA!
Jeżeli osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18 roku życia i która będzie chciała po 31 grudnia 2023r. otrzymać świadczenie na nowych zasadach (czyli z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bez ograniczeń) musi po tej dacie zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjne na podstawie nowych przepisów.
Zgodnie z informacją podaną przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MPiPS) wzory wniosków uwzględniające zmiany w zakresie ustalania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wg nowych zasad zostaną opublikowane na stronie Biuletynu Informacji MPiPS przed dniem 1 stycznia 2024r.
Po opublikowaniu przez MPiPS nowych wzorów wniosków będą one również dostępne w siedzibie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dąbrowie Górniczej, Al. J.Piłsudskiego 2, parter - pokój nr 026, oraz na stronie www.mops.com.pl.